Australiako indigenen aurkako muga-gerrak
Melbournen (Australia) egindako lantegi batean, Australiako indigenen aurkako mugako gerrek eragindako zauriak sendatzeari buruzko mahai-inguru bat lideratu nuen.
Gaiari buruzko nire ideiak azaldu nituen eta bertaratutakoei galdera batzuk egin nizkien, ondoren saio laburrak edo taldean txandak egin genituen. Mahaian honako hau ohartarazten zen:
Duela gutxi arte, Australiako eskoletan erakusten ziguten britainiarrek kolonizatu zutela herrialdea kontinentea “hutsik” zegoelako (hau da, lurrak ez zuela jaberik britainiarrek beren okupazioa negoziatzeko). Kolonizazio zuriaren aurkako erresistentzia indigena oro ez zen inbasioaren aurkako gerratzat hartzen. Indigenak pozik ez zeudela uste zen. Horrek lagundu zuen”kolonizazio baketsuaren” mitoa iraunarazten indigenak ez ziren australiarrek sinisten zutena.
Kolonizazioak herri indigenengan izan dituen ondorioetan jartzen dugu arreta aliatuok, eta ez hainbeste gure baitan izan duen eraginean. Aliatuek gerrek nola eragin diguten uler dezaten nahi nuen. Litekeena da asaskatu gabeko zauri horiek eginkizun garrantzitsua bete izana Australiako moldeen eta nortasunaren eraketan. Gure pentsamoldea zurruna (zorrotza) bihurtu da, eta horrek gure indarra eta besteekiko hurbiltasuna mugatzen ditu.
Hasieran, saio labur bat izan genuen, elkarri zenbat gustatzen gatzaizkion azaltzeko. Gero galdetu nuen: “Non ikusten dituzue Australiako indigenen aurkako gerren frogak?” Jendeak honako iruzkin hauek egin zituen:
- 1788an, Australiako biztanleria aborigena zen, ehuneko ehunean; gaur egun, Australiako biztanleria osoaren ehuneko hiru da, gutxi gorabehera, biztanleria aborigena.
- Zaila da aborigenen genozidioari edo lurrak (jabetzak, ondasunak eta abar) kentzeari buruzko informazioa aurkitzea. “Isiltasuna” aurkitzen dugu informazio bila gabiltzanean.
- Gertaera historikoak iradokitzen dituzten toponimoak daude. Hona hemen adibide batzuk: Poison Water Hole Creek, Butchers Creek, Myall Creek (“Myall” antzinako hitza da, aborigen tradizioen arabera bizi zen aborigen bati erreferentzia egiten diona). Izen aborigenak dituzten lekuak ere badaude, baina gaur egun ez da aborigenik bizi leku horietan.
- Taldeko kide batzuen arbasoak lurra «ireki» zuten lehen zurietakoak izan ziren, eta aborigenen leku sakratuak zeuden lurretan hazi ziren.
Ondoren, taldea txandaka aritu zen eta gerren ondorioei buruzko gogoetak partekatu zituzten. Hona hemen haien iruzkinetako batzuk:
- Kolonizatzaile zuriek lurra hartu zuten, eta gero beste herri batzuek lurra kenduko ote zioten beldur izan ziren. Emaitza gerra iraunaraztea izan zen.
- Australiak beste herrialde batzuetako (Estatu Batuak eta Erresuma Batua) lurraldez kanpoko gerra inperialistetan parte hartzea gure okupazio-gerraren saiakera bat da. Australiara itzultzen ziren gerrako beteranoek “ahaztu eta aurrera jarraitzea” espero zen. Pertsona batek esan zuen: “Nire familia disfuntzionala da Lehen eta Bigarren Mundu Gerraren eta indigenen lurrak kentzearen ondorioz”
- Australiako gobernuak, iraganeko eta oraingo gobernuak, Australiara nor etor daitekeen eta nor ez erabakitzeko eskubidearekin sentitzen dira.
- Mugako bizimoduaren gogortasunak eragindako larritasunak gurasoetatik seme-alabetara transmititzen ziren.
- “Konturatu naiz nire antzinako historiari buruz (eskoziarra) ikasten saiatzen naizenean logura sartzen zaidala”.
- Genozidioarekin duen loturak zaildu egiten du gerra horiei aurre egitea, eta Australiako gizartearekiko eta historiarekiko atxikimendurik eza sortzen laguntzen du.
- Kolonizatzaile zuriek lehen garai kolonialetan indigenekin zituzten harremanek oihartzunak dituzte Australiako egungo eredu arrazistetan. Garai kolonialeko antzeko jarrerak eta praktikak ikus daitezke egungo “buru osasun” sisteman eta espetxe-sisteman.
- “Gobernuek eta enpresek Australiako baliabide naturalak eta ingurumena ustiatzeko duten moduak gogorarazten dit aborigenak sarraskituak edo beren kulturaz gabetuak izan ziren modua”.
- “Australia kolonizatu izan ez balitz, hazkunde ertain-baxuko landaredi natural (baso) gehiago izango genuke gaur egun”.